حرکه التاریخ عند الامام علی(ع)

اشاره

سرشناسه: شمس الدین ، محمدمهدی ، - 1931

عنوان و نام پدیدآور: حرکه التاریخ عند الامام علی (ع )/ محمدمهدی شمس الدین

مشخصات نشر: طهران : بنیاد نهج البلاغه ، 1405ق . = 1363.

مشخصات ظاهری: ص 206

فروست: (انتشارات بنیاد نهج البلاغه 24)

شابک: بها: 300ریال

وضعیت فهرست نویسی: فهرستنویسی قبلی

یادداشت: کتابنامه به صورت زیرنویس

موضوع: علی بن ابی طالب (ع )، امام اول ، 23 قبل از هجرت - 40ق . -- سیاست

موضوع: تاریخ (کلام )

رده بندی کنگره: BP37/6 /ش 8ح 4

رده بندی دیویی: 297/9515

شماره کتابشناسی ملی: م 64-2748

المقدمه

التاریخ هو حرکهُ الشی ء فی محیطه خلال الزّمان، وبعبارهٍ أخری: التاریخ هو عملیهُ التحوّل والتغیّر والإنتقال (الصبروره) من حالهٍ الی حاله، الّتی تعتری الشی ء أو یُنجزها الشّی ء من خلال علاقته بعناصر محیطه عبرَ الزّمان.

وقد کان الشّی ءُ فی النّظره السّائده قدیماً یعنی الإنسان فقط، ویعنی- بصوره محدّده- الفعالیات الإنسانیه: المجتمع والمؤسسات السّیاسیّه والعسکریه والإجتماعیه والثقافیه.

لقد کان التّاریخ علم حرکه الإنسان من خلال محیطه فی الزّمان، ولکن العصر الحدیث شهد تطوراً فی مدلول هذا المصطلح فاتّسع لیشمل کلّ شی ء فی الطّبیعه والحضاره: الأرض، والمعادن، والنّباتات، والحیوان، والأفکار، والعلوم.. وغیر ذلک إِلی جانب الفعالیات الإنسانیه، وغدا فی وسع المؤرخ ذی النظره الشامله أن یدّعی أن التّاریخ کالفلسفه ذو موضوع شامل لکلّ ما یمکن أن یدخل فی الوعی البشری.

ولعلّ بعض المؤرخین المسلمین العظام کانوا قد انتهوا فی تفکیرهم إِلی حافه هذه النّظره الّتی تُعطی التّاریخ مفهوماً شاملاً یتجاوز الفعالیاتِ الانسانیه، فنلاحظ أنَّهم أدخلوا فی کتاباتهم التّاریخیّه معلوماتٍ جغرافیه أو فلسفیّه، والمسعودیُّ فی کتابه «مروج الذهب ومعادن الجوهر» مثال بارز علی ذلک.

ولکن هذه النّظره الشّمولیه لا تعنینا هنا. إنَّ عِنایتنا موجهه نحو تاریخ الإنسان. وربّما أمکن ردّ کلّ فروع التّاریخ الأخری- فی النّظره الشّمولیّه الحدیثه- إلی تاریخ الإنسان، من حیث أنها تؤرّخ لبعض نشاطاته (تاریخ العلوم، الفنون والآداب،